Gebiedsproces Haaksbergen

Veelgestelde vragen


Over locatie in Haaksbergen

Onze huidige winlocaties in Twente raken langzaam maar zeker ‘op’. De nieuwe locaties in Haaksbergen zijn nodig om de fabriek in Hengelo van zout te kunnen blijven voorzien. Zoutwinning in Twente is dus noodzakelijk voor de levensvatbaarheid van onze productielocatie in Hengelo op lange termijn, maar ook van strategisch belang voor de Nederlandse economie en industrie. 

Aan de keuze voor Haaksbergen is uitgebreid bodemonderzoek voorafgegaan. Ook is gekeken naar andere omgevingsfactoren. De conclusie van dat onderzoek was dat het gebied ten noorden van Haaksbergen het meest geschikt is om in Twente nieuwe zoutwinlocaties te realiseren. Andere locaties (Buurse, Weerselo) vielen af door bijvoorbeeld het feit dat die gelegen waren in een natuurgebied, of die om andere redenen ongeschikt waren. Zoutwinning in Haaksbergen is de beste en meest stabiele oplossing voor de langere termijn, met de beste kwaliteit zout.

De 8 zoutwinlocaties komen ten noordwesten van de kern Haaksbergen. Dit gebied is ingesloten tussen de wegen N18, N347, Noordsingel en N739.

De zoutwinlocaties zien er anders uit dan de al bekende zouthuisjes in Hengelo en Enschede. In samenspraak met de omgeving zijn we tot een landelijk ontwerp gekomen voor de zoutwinlocaties met elk een zouthuisje en een huisje voor apparatuur. Ook hebben we afspraken gemaakt over de aanleg van bomen en planten rondom het terrein. Bekijk hier hoe de zoutwinlocaties er in Haaksbergen uit komen te zien. 

Bij zoutwinning wordt zoet water naar de zoutwinlocatie gepompt en in de zoutlaag gebracht. Het steenzout in de ondergrond lost op in het water en wordt als pekel (zout water) weer naar boven gevoerd. De pekel gaat vervolgens via transportleidingen en een pompstation naar de zoutfabriek in Hengelo. Bij het oplossen van zout in de diepe ondergrond door het inbrengen van water ontstaat een zoutholte, een zogenaamde caverne. Doordat de zoutlaag in Haaksbergen dikker is dan bij Hengelo, kunnen we met minder cavernes en minder gevolgen voor de omgeving een zelfde hoeveelheid zout winnen.

Naar verwachting zal de eerste zoutwinlocatie op z'n vroegst eind 2025 in productie gaan. De andere zoutwinlocaties volgen daarna. Een aantal daarvan zullen in 2026 in productie gaan. 

Een actieve zoutwinlocatie gaat gemiddeld zo’n 10 tot 12 jaar mee. Na een periode waarin we de temperatuur in de caverne terug in evenwicht brengen met de temperatuur van de ondergrond, sluiten we de zoutwinlocatie af en brengen we deze terug naar de oorspronkelijke staat.

Nee. De cavernes in Haaksbergen zijn ontworpen voor zoutwinning. Dit is ook toegezegd door het ministerie van EZK, nu ministerie van KGG geheten. In de vergunningaanvraag zijn de cavernes daarom ook alleen bestemd voor zoutwinning. Een vergunning geeft dus ook alleen het recht op zoutwinning, niet op opslag. Nobian heeft geen plannen om iets in de cavernes op te slaan. 

Voor definitief buiten gebruik gestelde cavernes wordt een sluitingsplan opgesteld. In overleg met de toezichthouder wordt de technische detaillering en planning afgestemd.

Voordat een zoutcaverne de maximaal toelaatbare afmetingen heeft bereikt, wordt de winning beëindigd. Eerst wordt een eindmeting uitgevoerd: daarmee wordt de eindsituatie vastgelegd. Vervolgens wordt de plantaardige olie die als ‘deken’ op de pekel drijft verwijderd en worden de productiebuizen verwijderd. Na goedkeuring van het plan door het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) wordt de caverne definitief afgesloten.

Over werkzaamheden

De werkzaamheden vinden plaats ten noordwesten van Haaksbergen. Het grootste gedeelte van de werkzaamheden vindt dan ook plaats in de gemeente Haaksbergen. Een deel van het nieuwe leidingtracé ligt in de gemeente Hengelo waar ook een aansluiting wordt gemaakt op het pompstation Ganzebos.

Vanuit het pompstation Ganzebos-West in Hengelo leggen we een nieuw leidingtracé aan door het agrarisch gebied naar het pompstation Haaksbergen. Dit pompstation ligt op het bedrijventerrein Stepelerveld en is nu ingericht als bedrijfsgebouw. Dit gebouw zijn we verder aan het inrichten als pompstation. 

Vanuit het nieuwe pompstation Stepelerveld leggen we een leidingnetwerk aan naar de acht nieuwe zoutwinlocaties. Twee van de acht zoutwinlocaties liggen ten noorden van het bedrijventerrein Stepelerveld, tegen de provinciale weg N739 aan. De zes overige zoutwinlocaties liggen aan de andere zijde van de provinciale weg N739 en ten zuiden van de N18. 

Op iedere zoutwinlocatie komt een zouthuisje te staan, waarin de pompinstallatie staat opgesteld om het zout uit de bodem op te pompen. Daarnaast plaatsen we een tweede huisje voor elektrische apparatuur. Overige installaties en leidingwerk komen ondergronds, zodat deze aan het zicht van de omgeving worden onttrokken.   

Voor meer informatie bezoek de pagina Werkzaamheden.

Half juni 2024 zijn we gestart met de eerste aanlegwerkzaamheden voor het transporttracé tussen de pompstations in Beckum en Haaksbergen. Naar verwachting kunnen we deze werkzaamheden, inclusief het testen van de leidingen, in 2025 afronden. 

In de loop van 2025 zijn we begonnen met de aanleg van het benodigde leidingwerk tussen de zoutwinlocaties en het pompstation.

Eind 2024 zijn we gestart met het aanleggen van de eerste zoutwinlocaties, ook wel wellpads genoemd. Deze werkzaamheden kunnen we naar verwachting in de eerste helft van 2026 afronden.

Nee. Op de zoutwinlocaties zal nog niet naar zout worden geboord. Naar verwachting zal dit op z’n vroegst eind 2025 gebeuren.  

Tijdens de diepboring legt Nobian de boorgang aan naar de ondergrondse zoutlaag. Daarmee wordt de locatie voorbereid op de latere zoutwinning.

Meer informatie over de diepboring is hier te vinden.

Het is nodig om zonder onderbreking door te werken tijdens de diepboring, omdat anders het boorgat weer dicht kan lopen. Dat zou het werk vertragen. 

De werkzaamheden hebben gevolgen voor de omliggende omgeving en de gebruikers daarvan. Uitgangspunt is om mogelijke hinder van deze werkzaamheden zoveel mogelijk te
voorkomen. Maatregelen die we nemen zijn bijvoorbeeld het aanpassen van toegangswegen, geluid afschermen daar waar mogelijk en het aanbieden van bouwkundige vooropnamen bij gebouwen binnen 100 meter van de werkzaamheden.

Daarnaast ontvangen alle omwonenden voorafgaand aan de werkzaamheden een brief. Ook delen we wekelijks via de NobianApp (of BouwApp) updates over de werkzaamheden en hinderbeperkende maatreagelen. 

Naast dat we verschillende hinder beperkende maatregelen nemen, informeert Nobian direct omwonenden tijdig over aankomende werkzaamheden via brieven per post. Daarnaast is het project Gebiedsproces Haaksbergen ook beschikbaar onder de naam Haaksbergen - Zoutwinning in de NobianApp, de eigen projectapp die door de BouwApp is ontwikkeld. Daarop delen we wekelijks updates. Ook houden we informatie over de werkzaamheden bij op deze website via de pagina Werkzaamheden


Wanneer u vragen heeft of meent dat onze activiteiten u tot overlast zijn of schade berokkenen, neem dan contact op met Maureen Soering-Bekke, Omgevingsmanager Nobian:
E: maureen.soering@nobian.com 
T: 06 41 57 82 83 (bij geen gehoor, kunt u Maureen ook bereiken via Whatsapp) 

Direct omwonenden informeert Nobian tijdig over aankomende werkzaamheden via brieven per post. Daarnaast is het project Gebiedsproces Haaksbergen ook beschikbaar onder de naam Haaksbergen - Zoutwinning in de NobianApp, de eigen projectapp die door de BouwApp is ontwikkeld. Daarop delen we wekelijks updates. Ook houden we informatie over de werkzaamheden bij op deze website via de pagina Werkzaamheden.

Nee, Nobian gebruikt geen bentoniet tijdens de aanleg van het leidingentracé voor zoutwingebied Haaksbergen.

Over bouwkundige opnames

Tijdens een bouwkundige nulopname worden de bouwkundige staat en eventuele zichtbare gebreken aan de binnen- en buitenzijde van uw gebouw(en) voor u in een rapport vastgelegd. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om scheuren in muren. Het rapport geeft een feitelijk overzicht van de huidige staat van een gebouw, zoals uw woning. Bij vermeende toekomstige schade kan deze nulmeting dienen ter vergelijking. 

1 Bouwkundige opname bij werkzaamheden

Doel: Het vastleggen van de staat van gebouwen vóór en na de bouwwerkzaamheden, waaronder grondverzet en boren (waaronder de diepboringen) vallen.

Aanleiding: Bij bouwwerkzaamheden komen trillingen, bewegingen of andere invloeden kijken. Die kunnen mogelijk schade aan gebouwen veroorzaken.  

Voor wie is deze opname: De bouwkundige opname is voor gebouwen binnen ongeveer 100 meter van de werkzaamheden.

Wat wordt gedaan: Een expert inspecteert het gebouw aan de binnen- en buitenkant en maakt foto’s van bestaande schade (zoals scheuren). Dit wordt vastgelegd in een rapport.

Waarom kiezen voor een opname: Het rapport geeft een feitelijk overzicht van de huidige staat van een gebouw. Bij vermeende toekomstige schade kan deze nulmeting dienen ter vergelijking.

2. Bouwkundige opname bodemdaling

Doel: Het vastleggen van de staat van gebouwen vóórdat de zoutwinning in Haaksbergen van start gaat.

Aanleiding: De zoutwinning in Haaksbergen leidt over tientallen jaren tot een langzame en zeer gelijkmatige bodemdaling, die zich uitstrekt over een gebied van ongeveer twee kilometer. Dit noemen we ook wel de bodemdalingskom. Deze vorm van bodemdaling door zoutwinning leidt niet tot schade aan woningen en gebouwen. Dat blijkt uit onderzoek en uit de ervaring van zoutwinning in de afgelopen decennia. 

Uit zorgvuldigheid bieden we alle eigenaren van een woning, schuur of pand binnen de bodemdalingskom een bouwkundige nulopname aan. De nulopname is onderdeel van de vrijwillige toezeggingen die Nobian heeft gedaan aan de gemeente Haaksbergen en omwonenden in 2023.

Voor wie is deze opname: Deze bouwkundige opname is voor alle bewoners binnen de zogenoemde bodemdalingskom (een gebied van circa 2 kilometer).

Wat wordt gedaan: Een expert inspecteert het gebouw aan de binnen- en buitenkant en maakt foto’s van bestaande schade (zoals scheuren en verzakkingen). Dit wordt vastgelegd in een rapport.

Waarom kiezen voor een opname: Het rapport geeft een feitelijk overzicht van de huidige staat van een gebouw. Bij vermeende toekomstige schade door zoutwinning kan deze nulmeting dienen ter vergelijking.

Alle bouwkundige opnames worden uitgevoerd door het bureau Quattro Expertise, in opdracht van Nobian. Zij zijn gespecialiseerd in bouwkundige inspecties.

Nee, de opnames zijn geheel kosteloos voor bewoners.

Bewoners of bedrijven die in aanmerking komen voor een bouwkundige opname hebben een brief van ons hierover ontvangen. Heeft u geen brief ontvangen, maar denkt u toch in aanmerking te komen voor een opname. Dat kunt u ons een e-mail sturen via haaksbergen@nobian.com

Nee, deelname is vrijwillig.

 Ja. U ontvangt het rapport van Quattro Expertise nadat de opname is uitgevoerd.

Uw gegevens worden vertrouwelijk behandeld en alleen gebruikt en opgeslagen voor het plannen en uitvoeren van de opname.

In het rapport worden nooit zaken gefotografeerd die te herleiden zijn naar een naam of een persoon (geen naambordjes bij huisnummer, geen foto’s van de bewoners, geen foto’s van kentekens van voertuigen die op het erf aanwezig zijn). 

Op de website van Quattro Expertise is hun privacybeleid opgenomen.

Nee, dat kan niet. De opnames hebben namelijk een ander doel (zie ook de vraag hierboven Wat is het verschil tussen de bouwkundige opname bij werkzaamheden en de bouwkundige opname bodemdaling?). Wel kan de bouwkundige opname (eindmeting) die plaatsvindt nadat de werkzaamheden zijn afgerond, tegelijkertijd dienen als nulmeting voorafgaand aan de zoutwinning.

U kunt zich dan alsnog aanmelden voor een bouwkundige opname bodemdaling. Neem hiervoor contact op met Nobian via haaksbergen@nobian.com.

Over vergunningen, procedures en communicatie

Nobian heeft meerdere vergunningen nodig om zout te kunnen winnen. Daaronder vallen een Winningsvergunning (geeft het recht om zout te winnen), een goedgekeurd Winningsplan (geeft toestemming om het zout daadwerkelijk te kunnen winnen) en een Omgevingsvergunning (voor het verantwoord uitvoeren van de activiteit). Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft op 27 maart 2024 en 24 oktober 2024 de benodigde vergunningen gepubliceerd. Zie ook: Officiële Bekendmakingen

Als onderdeel van de voorgenomen zoutwinning heeft Nobian, in aanvulling op de gebruikelijke vergunningseisen, een pakket maatregelen opgesteld. Deze maatregelen zijn gericht op zowel belangrijke veiligheidsaspecten alsook mogelijke zorgen van omwonenden. Het gaat om:

  • Er zijn vier locaties uit de originele vergunningsaanvraag gehaald (met name locaties die dichter tegen bebouwing waren voorzien);
  • Er worden nulmetingen verricht op gebouwen in de nabijheid van de zoutwinningslocaties, ook komen er extra metingen op bodemdaling en –trillingen door middel van een microseismisch meetnetwerk; 
  • De meetresultaten zullen beschikbaar zijn en besproken worden met omwonenden; 
  • Er komt een onafhankelijk Garantiefonds op afstand van Nobian, voor het onwaarschijnlijke geval er toch schade zou optreden; 
  • Nobian start een omgevingsfonds (met een geschatte inleg van ca. € 3,75 mln per jaar), waarmee lokale projecten in de omgeving financieel kunnen worden gesteund. 
  • De zoutwinning zal via tussenstappen gecontroleerd verlopen, waarbij tussentijds telkens wordt gecontroleerd of alles volgens plan gaat. 
  • Nobian stemt in met ‘omgekeerde bewijslast’; als bewoners schade claimen en Nobian dit betwist, zal Nobian moeten bewijzen dat zij deze schade niet heeft veroorzaakt; 
  • Omwonenden zullen bij eventuele toekomstige vergunningsaanvragen in een vroeg stadium worden betrokken;
  • Het ontwerp van de zouthuisjes en de zoutwinningslocaties is dusdanig aangepast zodat het landschappelijk karakter van de locaties zo veel mogelijk behouden blijft. 

Het Omgevingsfonds zorgt ervoor dat een deel van de opbrengsten uit de zoutwinning in Haaksbergen in de omgeving wordt geïnvesteerd. Nobian heeft, in aanvulling op de gebruikelijke vergunningseisen, een Omgevingsfonds toegezegd om voor de toekomst een zinvolle bijdrage te leveren aan het gebied waar de winningsactiviteiten zullen plaatsvinden. De totstandkoming van dit fonds is in een overeenkomst met de gemeente Haaksbergen in 2023 vastgelegd.

De gemeente Haaksbergen heeft op 12 juni 2025 bekend gemaakt dat het college van B&W de oprichting heeft goedgekeurd van Stichting Omgevingsfonds Haaksbergen. Het fonds opereert volledig onafhankelijk van de gemeente Haaksbergen en Nobian. Meer informatie over het Omgevingsfonds en de samenstelling van de stichting bezoek de website van de gemeente Haaksbergen

Is uw onroerend goed in waarde verminderd door het besluit van het ministerie Klimaat en Groene Groei (KGG), voorheen ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK), om omgevingsvergunningen af te geven voor de bouw van acht zoutwinlocaties en de aanleg van een distributie- en transportleidingtracé? Dan kan er sprake zijn van zogeheten planschade. U leest in de onderstaande vraag wat planschade inhoudt.

Het is mogelijk dat een besluit van een ministerie tot planschade leidt. Onder planschade valt de volgende schade als gevolg van een ruimtelijke ontwikkeling:

  1. vermogensschade: waardevermindering van onroerende zaken als een woonhuis of bedrijfspand
  2. inkomensschade 

In dit geval is de ruimtelijke ontwikkeling de bouw van acht zoutwinningslocaties en de aanleg voor het distributie- en transportleidingentracé.

Voor vergoeding van planschade kunt u een aanvraag (verzoek) om een tegemoetkoming indienen. Meer informatie hierover kunt u terugvinden op de website van de gemeente Haaksbergen: www.haaksbergen.nl/woneninhaaksbergen/Zoutwinning.html

Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) is de onafhankelijke toezichthouder op de delfstoffen- en energiewinning, waaronder zoutwinning. SodM ziet toe op de veiligheid en milieubescherming bij mijnbouwactiviteiten, het gasnetwerk en windenergie op zee. Een van de kerntaken van SodM is het uitbrengen van advies aan de minister/staatssecretaris mijnbouw van het ministerie van KGG. Dat kan ongevraagd wanneer de toezichthouder iets wil meegeven aan beleid, maar gebeurt meestal gevraagd bij aanvragen voor winningsvergunningen, winningsplannen, omgevingsvergunningen en andere adviesverzoeken. 

Over risico's en veiligheid

De omgeving ondervindt geen hinder van de zoutwinning zelf, want die vindt ondergronds plaats. Op de winlocaties zal geen sprake zijn van licht of geluid, afgezien van periodieke onderhoudswerkzaamheden. 

Voorafgaand aan de werkzaamheden zal Nobian met de omgeving in gesprek gaan over de planning van de werkzaamheden en alle maatregelen die genomen worden om te zorgen dat alles veilig en zorgvuldig gebeurt, met minimale impact op de omgeving. Alle werkzaamheden zullen tijdelijk zijn. Ook de voorgenomen zoutwinlocaties zijn van tijdelijke aard.

Nobian is ervan overtuigd dat zoutwinning in Haaksbergen veilig en verantwoord is. De reden hiervoor is dat we al 100 jaar onze werkwijze en technieken blijven verbeteren met behulp van de nieuwste inzichten. De praktijk laat dit ook zien. Zoutwinning is veilig en leidt niet tot voelbare trillingen of aardbevingen. Zoutwinning leidt bovendien niet tot scheefstand of schade aan huizen.

Daarnaast nemen we in het winningsplan veel maatregelen op die de veiligheid garanderen. Zo houden wij de ondergrond op elk moment in de gaten via een uitgebreid meetnet. Alle metingen hiervan plaatsen wij op onze website. Bovendien beginnen we hier al mee voordat we met de winning starten. 

Zoutwinning veroorzaakt langzame en gelijkmatige bodemdaling. De bodemdaling wordt jaarlijks gecontroleerd en met behulp van satellietmetingen duidelijk gemaakt. 

Ook maken we in eerste instantie elk jaar een uitgebreidere analyse. Dan wordt de totale bodemdaling van het maaiveld* bepaald door middel van waterpassingen. Dat is inclusief daling als gevolg van bijvoorbeeld verlaging van de grondwaterspiegel en lokale wateronttrekking. 

*Het maaiveld is de grondoppervlakte inclusief bestrating en aardwerken, zoals een helling of dijk, maar zonder bomen, planten en bouwwerken, zoals huizen en viaducten.

De bodemdalingskom in Haaksbergen zal naar verwachting twee kilometer in doorsnee worden. Om de risico’s en effecten aan de oppervlakte te bepalen, is het noodzakelijk om na te gaan wat de scheefstand (de gemiddelde graduele daling) en de effecten op het oppervlaktewater en grondwater kunnen zijn ten gevolge van de bodemdalingskom. Bij de huidige zoutwinlocaties bedraagt de scheefstand over 100 meter enkele millimeters na een periode van tientallen jaren. Anders gezegd, het ene doel van een voetbalveld zou na een periode van pakweg een halve eeuw enkele millimeters lager staan dan het doel aan de andere van het veld.

Op basis van de uitgevoerde onderzoeken, en de praktijk van zoutwinning in Twente, bestaat voldoende zekerheid dat de bodemdaling ten gevolge van de zoutwinningsactiviteiten geen schade of andere negatieve effecten zal veroorzaken op de omgeving en daarom geen belemmering kan vormen voor de zoutwinningsactiviteiten.

Nee, de praktijk laat zien dat zoutwinning veilig is en geen voelbare trillingen of aardbevingen veroorzaakt. Wel kan zoutwinning (micro)-trillingen in de bodem veroorzaken. Maar de oorzaak daarvan kan ook liggen in natuurlijke processen. In Haaksbergen heeft Nobian een microseismisch meetnetwerk aangelegd die deze microtrillingen nauwkeurig kan meten en de staat en veiligheid van de zoutdôme met daarin onze cavernes kan monitoren. 

In Twente zijn al microseismische meetnetwerken actief. In 2016 is ten zuiden van Hengelo, in samenwerking met het KNMI, een microseismisch meetnet geïnstalleerd om de ondergrondse zoutlaag met daarin cavernes van zowel de actieve als inactieve locaties 24/7 te bewaken. Bij deze laatste locaties zitten ook potentieel instabiele cavernes. Bij signalen van migratie kan de caverne met voorrang worden gevuld. 

*Vanaf 2 millimeter per seconde (mm/s) is een trilling voelbaar en vanaf 3 mm/s kan schade aan een gebouw optreden. 

Met een microseismisch meetnetwerk kunnen we een zoutwingebied met daarin onze cavernes bewaken en meer data verzamelen over de ondergrond.

In de bodem vinden voortdurend (micro)trillingen plaats. De oorzaak kan liggen in natuurlijke processen en in ondergrondse activiteiten. Het microseismisch meetnetwerk meet deze microtrillingen nauwkeurig. We delen onze data met externe deskundigen en ontwikkelen zo een nog beter begrip van de ondergrond en krijgen meer inzicht in de mogelijke oorzaken van (micro)trillingen.

Nobian neemt allerlei voorzorgsmaatregelen om de veiligheid en stabiliteit van de cavernes te kunnen borgen. Zo beperken we de grootte en vorm van de caverne, zodat het dak altijd dik genoeg is en de caverne stabiel blijft. Om de vorm van de caverne te sturen, maken we gebruik van plantaardige olie. Daarmee kunnen we de hoogte van de caverne, ofwel holruimte, nauwkeurig controleren en sturen. Bovendien maken we gebruik van een seismisch meetnetwerk om de cavernes 24 uur en 7 dagen per week in de gaten te kunnen houden. Mochten cavernes tekenen van instabiliteit vertonen, dan pikken wij dit dankzij het meetnetwerk meteen op, en kunnen we tijdig maatregelen nemen.

In tegenstelling tot moderne cavernes in Twente werd tot de jaren zeventig een mijnbouwtechniek gebruikt die in sommige gevallen kan leiden tot instabiliteit. Van de cavernes die in de periode 1958-1975 zijn aangelegd, zijn er 40 “potentieel instabiel en niet inherent veilig”. Dat betekent dat ze nu stabiel zijn, maar dat ze mogelijk ooit instabiel kunnen worden en schade kunnen veroorzaken aan het maaiveld, ofwel de grondoppervlakte. Daarom stabiliseert Nobian preventief deze cavernes door ze op te vullen met bodemeigen materiaal. Dit is materiaal dat bij de zoutwinning naar boven komt en wij vervolgens weer terugbrengen in de caverne ter opvulling.

Tot op heden zijn op deze wijze 20 cavernes gevuld en geheel gestabiliseerd. De 40 potentieel instabiele cavernes die nog over zijn, zullen we de komende jaren vullen om ervoor te zorgen dat deze ook op lange termijn stabiel blijven. Met SodM is besproken dat 15 van de 40 cavernes daarbij prioriteit krijgen, bijvoorbeeld omdat deze in de buurt van een weg liggen.

Daarnaast worden alle 40 potentieel instabiele en niet inherent veilige cavernes continue (24/7) in de gaten gehouden met een seismisch meetnetwerk dat in 2017 is geïnstalleerd, in aanvulling op het gebruik van sonarmetingen.

Mochten sommige cavernes toch eerder tekenen van instabiliteit vertonen, dan pikken wij dit dankzij het meetnetwerk meteen op. In dat geval krijgt een caverne voorrang en wordt eerder gevuld. Nobian heeft na het eerste signaal van instabiliteit nog ongeveer 15 jaar voordat een caverne schade kan veroorzaken aan het maaiveld. Daarmee hebben we ruim voldoende tijd om met succes in te grijpen.

Nobian heeft een overeenkomst getekend met het ministerie van EZK, inmiddels ministerie van KGG geheten, voor een onafhankelijke beoordeling van meldingen over mogelijke schade aan huizen door bodembeweging als gevolg van zoutwinning. De overeenkomst geeft bewoners in winningsgebieden de mogelijkheid om de Commissie Mijnbouwschade te vragen om een bindend advies. De Commissie beoordeelt of eventuele schade aan huizen verband houdt met bodembeweging door zoutwinning. De overeenkomst laat nog steeds ruimte bewoners en bedrijven om schademeldingen rechtstreeks af te handelen met bewoners.

Nobian heeft een Garantiefonds toegezegd om tegemoet te komen aan de zorgen van omwonenden over een vergoeding in het geval van vastgestelde schade als gevolg van zoutwinning. Dit Garantiefonds staat geheel onafhankelijk van Nobian. De onafhankelijke Commissie Mijnbouwschade bekijkt - op basis van de Schadeprotocol Zoutwinning - of schade aan eigendommen van omwonenden is ontstaan door Nobians zoutwinningsactiviteiten in Haaksbergen. Als dit zo is, dan zal de schadevergoeding aan die omwonenden direct uit dit fonds betaald worden. Dit geeft zekerheid van betaling, ook in het geval dat Nobian in de verre toekomst niet meer zou bestaan. Uitspraken van de Commissie Mijnbouwschade zijn bindend voor Nobian.

Op 12 juni 2025 heeft de gemeente Haaksbergen aangekondigd dat het college van B&W de oprichting heeft goedgekeurd van Stichting Monitoring en Garantiefonds Haaksbergen. Meer informatie over dit fonds en de samenstelling van de stichting bezoek de website van de gemeente Haaksbergen

Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) is de onafhankelijke toezichthouder voor mijnbouwactiviteiten in Nederland. Het SodM adviseert het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG), over het verlenen van vergunningen. Daarnaast houdt SodM toezicht op de naleving van de regels bij mijnbouwactiviteiten. Het gaat dan om regels over de zoutwinning, de veiligheid van werknemers en de effecten op de omgeving en het milieu, nu en in de toekomst. 

Over zoutwinning

Zout is een onmisbare grondstof voor de industrie en chemie. Met onze zoutwinning speelt Nobian een heel belangrijke rol in het maken van tal van producten die we dagelijks nodig hebben en die ook nodig zijn voor verduurzaming. Denk aan bouwmaterialen, kunststoffen, medicijnen, accu’s en zonnepanelen. De moderne samenleving kan niet zonder zout.

Bekijk ook onze animatie 'De waarde van zout' waarin wij het belang van zout, zoutwinning en zoutchemie voor Nederland uitleggen en uitleggen welke belangrijke rol Nobian daarbij speelt.

In de Nederlandse bodem zit een zoutlaag die op een aantal plekken goed toegankelijk is voor veilige, verantwoorde en duurzame zoutwinning. Dat zout is voor 99,9% zuiver, wat nodig is voor de productie van essentiële chemicaliën. De industrie maakt hier toepassingen van, die we terugzien in producten die we dagelijks gebruiken. Denk aan bouwmaterialen, kunststoffen, medicijnen, accu’s en zonnepanelen.

Het transport van zout naar Nederland uit andere Europese landen is kostbaar. Daardoor is import vele malen minder aantrekkelijk en een stuk duurder. Bij import uit landen als Chili of Mexico levert het transport van zout ook veel meer CO2-uitstoot op en is daardoor minder duurzaam. Bovendien is de levering van zout uit het buitenland minder zeker. Zoutwinning uit eigen bodem is daarmee de meeste betrouwbare, maar ook de duurzaamste optie. Ook draagt het bij aan de strategische onafhankelijkheid van Nederland en de industrie in Europa.  

Het pekelwater dat wij uit de bodem halen, is voor 100% verzadigd. Het heeft een zoutgehalte van gemiddeld 27% zout, 270 gram per liter. Zeewater bevat veel minder zout: gemiddeld 3,5 procent zout, 35 gram per liter. Om dezelfde hoeveelheid zout uit zeewater te krijgen, is veel meer energie nodig. Ook is zout uit zeewater niet schoon genoeg voor de productie van essentiële chemicaliën, waardoor er extra zuiveringsstappen nodig zouden zijn. Kortom, dat betekent dat het verdampen van zeewater (zeezout) en daarna schoonmaken veel kostbaarder is en een grotere CO2-voetafdruk heeft.